Autor: Andrzej

Czym są szkodniki i choroby roślin doniczkowych?

Szkodniki i choroby roślin doniczkowych. Szkodniki roślin doniczkowych w ziemi czy szkodniki liści to różne gatunki pasożytów, owadów i ich larwy, które żywią się roślinami. Pogarszają ich kondycję, wygląd oraz zdolność do prawidłowego wzrostu i kwitnienia. Do najczęściej spotykanych należą mszyce, przędziorki, wciornastki i tarczniki, które atakują różne części roślin. Z kolei choroby kwiatów i roślin doniczkowych mogą mieć swoje źródło w infekcjach wirusowych, bakteryjnych, grzybiczych lub wynikać z nieodpowiednich warunków uprawy. Takich jak zbyt duża wilgotność, niewłaściwe nawożenie czy ilość słońca. 

Najczęściej występujące szkodniki roślin doniczkowych

Szkodniki roślin domowych mogą atakować różne części rośliny, od liści po system korzeniowy. Ich działalność często pozostaje przez dłuższy czas niezauważona, a pierwsze symptomy ich obecności mogą być mylone z problemami wynikającymi z nieodpowiednich warunków uprawy. Oto lista najczęstszych szkodników roślin domowych wraz z opisem objawów ich działalności:

• mszyce – te malutkie, zielone lub czarne owady, są jednymi z najbardziej powszechnych szkodników roślin doniczkowych. Mszyce zasysają soki roślinne, co prowadzi do deformacji liści, ich żółknięcia oraz spowolnienia wzrostu rośliny. Wydzielają słodką substancję zwaną miodówką, która przyciąga mrówki i może sprzyjać rozwojowi grzybów sadzakowych;

• przędziorki – to mikroskopijne pajączki, które najczęściej atakują rośliny w warunkach suchego powietrza, szczególnie w miesiącach zimowych, kiedy ogrzewania obniża wilgotność w otoczeniu. Charakterystycznym objawem ich obecności są delikatne pajęczyny na spodniej stronie liści oraz żółknięcie i opadanie liści. Przędziorki mogą szybko rozprzestrzeniać się na inne rośliny, co czyni je szczególnie niebezpiecznymi szkodnikami;

• wciornastki – te niewielkie owady potrafią wygryzać tunele w liściach, tworząc na nich srebrzyste plamy i ścieżki. Objawy te są często mylone z chorobami grzybiczymi, jednak charakterystyczne tunele są dobrym wskazaniem na obecność wciornastków. Ich działalność nie tylko szpeci rośliny, ale także osłabia ich zdolność do fotosyntezy;

• tarczniki – są owadami o twardym, tarczowatym pokryciu, trudnymi do zwalczenia. Tarczniki przywierają do liści i łodyg, zasysając soki i osłabiając rośliny. Może to prowadzić do żółknięcia liści i ich opadania. Obecność tarczników zdradzają brązowe lub szare struktury przyklejone do powierzchni roślin. 

Domowe sposoby na szkodniki roślin doniczkowych    

Regularna kontrola roślin, w tym oglądanie spodniej strony liści, może pomóc we wczesnym wykryciu problemu. Wszelkie zmiany w ich kondycji mogą być pierwszym sygnałem do działania. Wiele osób stosuje domowe sposoby na szkodniki kwiatów doniczkowych, takie jak roztwór wody z dodatkiem kilku kropli płynu do mycia naczyń na mszyce, co zaburza ich zdolność do oddychania, czy używanie roztworu wody z dodatkiem octu na przędziorki, co działa odstraszająco i niszczy pajęczyny. Na tarczniki pomaga ich ręczne zdejmowanie, ewentualnie oprysk z oleju lub oliwy z wodą, który odcina owadom dostęp powietrza. Na wciornastki skuteczna może być woda z mydłem lub pasta z czosnku rozcieńczona w wodzie. W poważniejszych przypadkach warto jednak zastosować insektycydy ze sklepów ogrodniczych, które są formułowane tak, aby skutecznie zwalczać określone typy szkodników, jednocześnie minimalizując ryzyko uszkodzenia rośliny.

Najczęstsze choroby roślin i kwiatów doniczkowych 

Choroby roślin doniczkowych często wynikają z nadmiaru lub niedostatku światła. Zbyt wysokiej lub niskiej wilgotności czy nieprawidłowego stosowania nawozów do roślin. Do najczęściej występujących chorób roślin doniczkowych należą:

• mączniak prawdziwy i fałszywy – objawia się białym, mączystym nalotem na liściach, pędach i kwiatach. Mączniak prawdziwy tworzy się na górnej powierzchni liści, podczas gdy fałszywy atakuje spód. Ta grzybowa infekcja może ograniczać proces fotosyntezy, osłabiając roślinę i w dłuższym czasie prowadząc do jej zamierania;
• czarna plamistość – jej objawem są charakterystyczne czarne lub brązowe plamy na liściach, często z żółtym obrzeżem. Plamy mogą się rozprzestrzeniać i z czasem doprowadzić do przedwczesnego opadania liści, co znacząco osłabia roślinę poprzez redukcję jej zdolności do fotosyntezy;
• gnicie korzeni – spowodowane przez nadmierne podlewanie lub zły drenaż, prowadzi do zamierania rośliny od korzeni. Objawia się żółknięciem i więdnięciem liści, a roślina staje się łamliwa i słabo rośnie. W zaawansowanych przypadkach korzenie stają się czarne i gniją, uniemożliwiając roślinie pobieranie wody i składników odżywczych; 
• zgnilizna szara – ta choroba, spowodowana przez grzyb Botrytis cinerea, najczęściej atakuje osłabione rośliny lub te w zbyt wilgotnym środowisku. Objawia się szarym, puszystym nalotem na liściach, kwiatach i pędach. Zgnilizna szara może szybko rozprzestrzeniać się na całą roślinę, co w skrajnych przypadkach prowadzi do jej śmierci; 
• plamistość liści – to grupa chorób, które mogą być wywołane przez różne patogeny, w tym grzyby i bakterie. Objawiają się one tworzeniem plam różnej wielkości i kolorów na liściach. Plamy te mogą być żółte, brązowe lub czarne, często otoczone żółtą aureolą. Plamistość nie tylko szpeci roślinę, ale również może ograniczać jej zdolność do fotosyntezy, osłabiając ją.

W przypadku chorób kwiatów doniczkowych takich jak mączniak, czarna plamistość, czy gnicie korzeni, ważne jest zmniejszenie wilgotności i poprawa cyrkulacji powietrza. Natomiast przy zgniliźnie szarej i plamistości liści, często konieczne jest usunięcie zainfekowanych części rośliny oraz zastosowanie odpowiednich środków grzybobójczych. 

Jak zapobiegać chorobom i pojawieniu się szkodników?

Szkodniki i choroby roślin doniczkowych. Zapobieganie jest zawsze lepsze niż leczenie. Sposobem są regularne kontrole stanu roślin, dbanie o odpowiednią ilością wody. Unikaj zwłaszcza nadmiernego podlewania! Właściwe dla danego gatunku nasłonecznienie, prawidłowe stosowanie nawozów do roślin i dobra cyrkulacja powietrza między roślinami powinny być gwarancją ich dobrej kondycji. Nowo nabyte rośliny powinny znaleźć się w kwarantannie, zanim dołączą do reszty kolekcji, żeby zapobiec rozprzestrzenianiu się ewentualnych szkodników. To bardzo ważne, by kupować rośliny z pewnych źródeł – w ten sposób minimalizuje się ryzyko.

Zapraszamy do zapoznania się z wpisem – Kwiaty do łazienki – jakie rośliny wybrać?